Elektrikli Otomobil: Özellikleri ve Fiyatları

Günümüzde çevresel sorumluluk ve sürdürülebilirlik kavramları, otomotiv endüstrisinde önemli bir değişim sürecini tetikledi. Elektrikli otomobiller veya elektrikli arabalar, bu dönüşümün lideri olarak öne çıkıyor. İklim değişikliği endişeleri, enerji verimliliği ve fosil yakıt bağımlılığını azaltma hedefleri, elektrikli araçları popüler hale getiriyor. Bu yükselen teknolojinin arkasındaki prensipleri ve elektrikli otomobillerin otomotiv sektöründeki evrimini anlamak, bu çığır açan araçlara bir bakış atmayı hak ediyor. Bu yazıda, elektrikli otomobillerin nasıl çalıştığını, Türkiye’deki pazar dinamiklerini ve gelecekteki potansiyellerini keşfedeceğiz. Yola çıkmaya hazır mısınız? 🚗⚡✨

Elektrikli Otomobiller Nasıl Çalışır?

Elektrikli otomobiller, içten yanmalı motorlar yerine elektrikli motorlarla çalışır. İşte elektrikli otomobillerin çalışma prensibini anlatan temel adımlar:

• Elektrik Üretimi: Elektrikli otomobiller, genellikle bir dizi batarya paketi tarafından sağlanan elektrik enerjisi ile çalışırlar. Bu bataryalar genellikle lityum iyon, nikel-metal hidrit veya diğer benzer teknolojilere dayanır. Batarya paketi, otomobilin alt kısmına yerleştirilir.
• Batarya Depolama ve Dağıtım: Elektrikli otomobilin batarya paketi, enerjiyi depolar ve otomobilin elektrik motoruna dağıtır. Bu bataryalar genellikle şarj edilebilir ve bir elektrik prizinden veya özel şarj istasyonlarından enerji alabilirler.
• Elektrik Motoru: Elektrikli otomobillerde bulunan ana güç kaynağı elektrik motorudur. Bu motorlar genellikle çok sayıda bobin içeren bir rotor ve bu bobinlere enerji sağlayan bir stator içerir. Elektrik akımı, rotorun dönmesini sağlar, bu da tekerlekleri çeviren hareketi oluşturur.
• Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU): Elektrikli otomobiller, bir dizi sensör, kontrol ünitesi ve bilgisayar aracılığıyla motor ve batarya performansını optimize eden bir Elektronik Kontrol Ünitesi’ne sahiptir. Bu sistem, enerji yönetimini, şarj durumunu, sürüş modlarını ve diğer faktörleri izleyip kontrol eder.
• Şarj ve Depolama: Elektrikli otomobillerin bataryaları şarj edilebilir. Otomobilin fişini bir elektrik prizine takarak veya özel şarj istasyonlarından enerji alarak bataryaları doldurabilirsiniz. Şarj süresi ve menzil, kullanılan batarya teknolojisine, şarj gücüne ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
• Regeneratif Frenleme: Elektrikli otomobiller, hareket halindeyken frenleme sırasında kinetik enerjiyi geri dönüştüren bir regeneratif frenleme sistemine sahiptir. Bu, frenleme esnasında oluşan enerjinin bataryaya geri dönmesini sağlar ve enerji verimliliğini artırır.

Bu temel adımlar, elektrikli otomobillerin çalışma prensibini genel hatlarıyla açıklar. Her marka ve modelde elektrikli otomobillerin farklı özelliklere sahip olabilse de, genel olarak tüm elektrikli araçlar yukarıda belirtilen prensiplere dayanır.

Türkiye’de Elektrikli Otomobil Fiyatları

Türkiye’de Elektrikli Otomobil Vergileri

Türkiye’de elektrikli otomobiller, içten yanmalı motora sahip otomobillere göre daha düşük vergilere tabidir. Bu, elektrikli otomobillerin kullanımını teşvik etmek için yapılan bir düzenlemedir. Elektrikli otomobillerde uygulanan vergiler şunlardır:

• ÖTV: Elektrikli otomobillerde ÖTV, motor gücüne göre belirlenmektedir. Motor gücü 160 kW’ı geçmeyen otomobillerde ÖTV oranı %10, 160 kW’ı aşan otomobillerde ise ÖTV oranı %40‘tır.
• MTV: Elektrikli otomobillerde MTV, motor gücüne göre muadiline denk gelen içten yanmalı otomobilin, yıllık MTV oranının %25‘i olarak değerlendirilmektedir.

ÖTV ve MTV oranları, 2023 yılında güncellenmiştir. Bu güncellemeyle birlikte, elektrikli otomobillerde ÖTV oranları düşürülmüş ve MTV oranları artırılmıştır.

Türkiye’de üretilen elektrikli otomobiller, ÖTV’den muaftır. Bu, elektrikli otomobillerin üretimini ve kullanımını teşvik etmek için yapılan bir düzenlemedir.

Elektrikli Otomobiller Ne Kadar Yakar?

Elektrikli arabalar, içten yanmalı motora sahip arabalara göre çok daha az yakıt tüketir. Ortalama bir elektrikli araba, 100 kilometrede 18 kWh elektrik tüketir. Bu, benzinli bir arabanın 100 kilometrede 7 litre yakıt tüketmesine karşılık gelir.

Elektrikli arabaların yakıt tüketimi, aşağıdaki faktörlere bağlı olarak değişir:

• Aracın boyutu ve ağırlığı: Daha büyük ve daha ağır araçlar, daha küçük ve daha hafif araçlara göre daha fazla elektrik tüketir.
• Aracın motor gücü: Daha güçlü motorlara sahip araçlar, daha az güçlü motorlara sahip araçlara göre daha fazla elektrik tüketir.
• Sürüş koşulları: Şehir içi sürüşlerde, otoyol sürüşlerine göre daha fazla elektrik tüketilir.
• Hız: Daha yüksek hızlarda, daha düşük hızlarda daha fazla elektrik tüketilir.

Türkiye’de elektrikli arabaların yakıt tüketimine ilişkin bir araştırma, ortalama bir elektrikli arabanın 100 kilometrede 17,5 kWh elektrik tükettiğini ortaya koymuştur. Bu, benzinli bir arabanın 100 kilometrede 7 litre yakıt tüketmesine karşılık gelir.

Elektrikli arabaların yakıt tüketiminin düşük olması, bu arabaları daha çevre dostu ve ekonomik hale getirir. Elektrikli arabalar, egzoz emisyonu üretmez ve bu nedenle çevreye daha az zarar verir. Ayrıca, elektrikli arabaların yakıt maliyeti, içten yanmalı motora sahip arabalara göre daha düşüktür.

Elektrikli Otomobillerin Menzili

Menzil, bir aracın tek bir şarjla ne kadar mesafe gidebileceğini belirten bir ölçüdür. 

Elektrikli araç menzilini genellikle ‘kilometre’ veya ‘mil’ cinsinden ifade ederiz. Aracın tamamen şarj edilmiş bir batarya ile ne kadar mesafe gidebileceğini gösterir. Menzil, aracın batarya kapasitesi, aerodinamik tasarımı, ağırlığı ve sürüş koşulları gibi birçok faktöre bağlıdır.

Marka ve modellere ait menzil bilgilerini yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Elektrikli Otomobillerde Menzili Etkileyen Faktörler

• Batarya kapasitesi: Elektrikli otomobilin menzili, batarya kapasitesine bağlıdır. Daha büyük kapasiteli bir batarya, daha uzun bir menzile sahip olacaktır.
• Batarya teknolojisi: Batarya teknolojisinin gelişimi, elektrikli otomobil menzillerini artırmada önemli bir rol oynamaktadır. Daha yeni batarya teknolojileri, daha yüksek enerji yoğunluğuna sahiptir ve bu da daha uzun menzile olanak tanır.
• Sürüş koşulları: Elektrikli otomobil menzili, sürüş koşullarına bağlı olarak değişebilir. Şehir içi sürüşler, otoyol sürüşlerine göre daha düşük bir menzile sahiptir.
• Hız: Elektrikli araba menzili, hıza bağlı olarak değişebilir. Daha yüksek hızlarda, daha düşük hızlarda daha düşük bir menzile sahiptir.
• Hava koşulları: Elektrikli araba menzili, hava koşullarına göre değişebilir. Düşük sıcaklıklarda, bataryalar daha az verimli çalışır ve bu da daha düşük bir menzile neden olur.
• Lastik basıncı: Lastik basıncı, elektrikli aracın menzili üzerinde önemli bir etki yapabilir. Doğru lastik basıncı, daha verimli bir sürüş sağlar ve bu da daha uzun bir menzile olanak tanır.

Elektrikli Araç Menzilini Artırmak için İpuçları

Menzili artırmak için aşağıdaki ipuçlarını takip edebilirsiniz:

• Bataryanızı düzenli olarak şarj edin. Bataryanızı şarj etmek, ömrünü uzatmaya ve menzili korumaya yardımcı olacaktır.
• Hızınızı düşürün. Hızınızı düşürmek, elektrik tüketimini azaltmaya yardımcı olacaktır.
• Sürüş tarzınızı değiştirin. Frenleme ve kalkışları yumuşak bir şekilde yapmak, elektrik tüketimini azaltmaya yardımcı olacaktır.
• Lastik basıncınızı kontrol edin. Lastik basıncınızı doğru tutmak, daha verimli bir sürüş sağlar ve bu da daha uzun bir menzile olanak tanır.
• Aracınızın ağırlığını azaltın. Aracınızın ağırlığını azaltmak, elektrik tüketimini azaltmaya yardımcı olacaktır.

Piyasadaki Elektrikli Otomobillerin Menzilleri

TOGG’un menzili ne kadar?

TOGG‘un ilk modeli olan C-SUV’nin menzili, farklı versiyonlara göre değişiklik göstermektedir. Standart menzilli versiyonun WLTP testlerine göre menzili 314 kilometre, uzun menzilli versiyonun ise 523 kilometredir.

Standart menzilli versiyon, 52,4 kWh kapasiteli bir batarya bulundururken, uzun menzilli versiyon 88,5 kWh kapasiteli bir batarya bulundurur.

TOGG’un diğer modellerinin menzilleri henüz açıklanmamıştır. Ancak, şirketin hedefi, tüm modellerinde 500 kilometreye kadar menzil sunmaktır.

TOGG’un menzil değerleri, EPA tarafından derecelendirilmemiştir. Bu nedenle, gerçek sürüş koşullarında değişebilir.

Elektrikli Otomobiller Nasıl Şarj Edilir?

Elektrikli otomobiller, alternatif akım (AC) veya doğru akım (DC) şarj istasyonlarında şarj edilir.

AC şarj, elektrikli otomobillerin bataryalarını evde veya işyerinde şarj etmenin en yaygın yoludur. AC şarj cihazları, 220 ila 240 volt arasında değişen voltajda çalışır.

DC şarj, elektrikli otomobillerin bataryalarını daha hızlı şarj etmenin bir yoludur. DC şarj cihazları, 400 ila 800 volt arasında değişen voltajda çalışır.

• Evde AC (Alternating Current) Şarj: Evdeki prizler aracılığıyla elektrikli otomobillerin şarj edilmesini sağlar. Bu yöntem, genellikle ev sahipleri için en erişilebilir ve yaygın kullanılan seçenektir. Ancak, AC şarj daha düşük güçle çalıştığı için şarj süresi genellikle daha uzun olabilir.
• Evde Hızlı AC Şarj (Wallbox): Ev sahipleri, özel bir AC şarj istasyonu (wallbox) kurarak araçlarını daha hızlı bir şekilde şarj edebilirler. Wallbox’lar genellikle evin elektrik şebekesinden daha yüksek güçte enerji sağlar ve şarj süresini kısaltır.
• Evde Hızlı DC Şarj İstasyonları: Bazı ev sahipleri, evlerine hızlı DC şarj istasyonları kurarak araçlarını daha kısa sürede şarj edebilirler. Ancak, bu tür istasyonlar genellikle özel bir kurulum gerektirir.
• Halka Açık AC Şarj İstasyonları: Kamu alanlarında ve ticaret bölgelerinde bulunan halka açık AC şarj istasyonları, kullanıcılara elektrikli araçlarını şarj etme olanağı sunar. Bu tür şarj istasyonları genellikle şehir merkezlerinde ve alışveriş merkezlerinde yer alır.
• Halka Açık DC (Direct Current) Hızlı Şarj İstasyonları: DC doğrudan akımı kullanarak araçları hızlı bir şekilde şarj etme kapasitesine sahiptir. Halka açık DC şarj istasyonları, genellikle otoyol güzergahlarında ve büyük şehirlerdeki yoğun kullanılan alanlarda yer alır.

Türkiye’deki Elektrikli Otomobil Sarj istasyonları

Türkiye’deki elektrikli otomobil şarj istasyonları, 2023 Ekim ayı itibarıyla 4.221 adettir. Bu şarj istasyonlarının toplamda 8.861 adet soketi yani şarj noktası bulunmaktadır.

Türkiye’deki elektrikli otomobil şarj istasyonlarının türü, konumu ve işletmecisi bakımından çeşitlilik göstermektedir.

Şarj istasyonları, şehirlerde, alışveriş merkezlerinde, otellerde, restoranlarda, parklarda ve diğer kamuya açık alanlarda, aynı zamanda otoyollarda, dinlenme tesislerinde ve benzin istasyonlarında bulunmaktadır.

Elektrikli Otomobiller Ne Kadar Sürede Şarj Olur?

• Yavaş şarj: Yavaş şarj istasyonları, 220 ila 240 volt arasında değişen voltajda çalışır ve bir elektrikli otomobilin bataryasını tamamen şarj etmek için birkaç saat sürer. Örneğin, 50 kWh batarya kapasitesine sahip bir elektrikli otomobili, 220 voltluk bir prizde şarj etmek yaklaşık 10 saat sürer.

• Hızlı şarj: Hızlı şarj istasyonları, 400 ila 800 volt arasında değişen voltajda çalışır ve bir elektrikli otomobilin bataryasını tamamen şarj etmek için 30 dakikaya kadar sürer. Örneğin, 50 kWh batarya kapasitesine sahip bir elektrikli otomobili, 400 voltluk bir hızlı şarj istasyonunda şarj etmek yaklaşık 20 dakika sürer. 

• Ultra hızlı şarj: Ultra hızlı şarj istasyonları, 800 volttan fazla voltajda çalışır ve bir elektrikli otomobilin bataryasını tamamen şarj etmek için 10 dakikadan daha az sürer. Örneğin, 50 kWh batarya kapasitesine sahip bir elektrikli otomobili, 800 voltluk bir ultra hızlı şarj istasyonunda şarj etmek yaklaşık 5 dakika sürer.

Elektrikli Otomobillerde İkinci El Piyasası Nasıl?

Türkiye’de elektrikli otomobillerin ikinci el piyasası, 2023 yılında hızlı bir büyüme gösterdi. Bu büyümenin başlıca nedenleri arasında, elektrikli otomobillere yönelik artan ilgi ve şarj altyapısının gelişmesi yer alıyor.

Türkiye’de ikinci el elektrikli otomobillerin fiyatları, sıfır kilometre elektrikli otomobillerin fiyatlarına göre daha düşüktür. Bu durum, ikinci el elektrikli otomobillerin daha uygun fiyatlı bir alternatif haline gelmesine neden oluyor.

Çin malı elektrikli otomobiller, sıfır fiyatlarının diğer markalara kıyasla daha uygun olması sayesinde elektrikli otomobil piyasasını canlandırmış ve daha ulaşılabilir hale getirmiştir.

Ayrıca araçlarda kullanılan Taşıt Tanıma Sistemi konusundaki blog yazımız da ilginizi çekebilir.